Ym myd ffotograffiaeth, mae yna eiliadau sy'n mynd y tu hwnt i'r cyffredin, eiliadau sy'n dilysu'r oriau mawr a dreulir y tu ôl i'r lens, ac eiliadau sy'n ailddiffinio'r hyn y mae'n ei olygu i gael eich cydnabod am eich crefft. I mi, cyrhaeddodd un foment o’r fath pan dderbyniais y newyddion fy mod wedi derbyn 'Honourable Mention' yn Wobrau Julia Margaret Cameron ar gyfer ffotograffwyr benywaidd ledled y byd.
Mae Gwobrau Julia Margaret Cameron, a enwyd ar ôl y ffotograffydd Prydeinig arloesol o’r 19eg ganrif, yn dathlu gwaith ffotograffwyr benywaidd ledled y byd, gan anrhydeddu eu creadigrwydd, eu gweledigaeth, a’u hymroddiad i’r ffurf gelfyddydol. Roedd cael cydnabyddiaeth ymhlith cronfa mor dalentog o artistiaid yn brofiad gostyngedig ynddo’i hun.
Cefais 'Honourable Mention' am fy nelwedd "Unigedd Cenhedlaeth". Creais y ddelwedd i fod yn giplun ingol o blentyndod yng nghanol y mesurau cloi digynsail yng Nghymru yn ystod y pandemic. Roedd dewis stryd fawr Bangor fel cefndir yn benderfyniad bwriadol, gan fod yr hawyrgylch anghyfannedd yn adlewyrchu’n berffaith yr unigedd a’r tawelwch a ddaeth yn normal newydd i blant yn ystod y pandemig. Ynghanol y gwacter, mae doli Gymreig yn symbol trawiadol sy'n cynrychioli cadernid traddodiad ynghanol ansicrwydd. Trwy'r prop hwn, mae'r ddelwedd yn darlunio plentyn yn llywio heriau'r pandemig wrth ddal gafael ar y traddodiadau cysurus. Yn y modd hwn, mae "Unigedd Cenhedlaeth" yn mynd y tu hwnt i'w gyfansoddiad gweledol, gan gynnig adlewyrchiad dwys ar wydnwch, addasrwydd, ac ysbryd parhaus plentyndod yn wyneb adfyd.
Yr hyn a wnaeth y gydnabyddiaeth hon hyd yn oed yn fwy arbennig oedd gwybod bod fy ngwaith wedi dal llygad Barbara Davidson, pwerdy ym myd ffotograffiaeth. Gyda thair Gwobr Pulitzer i’w henw a theitl uchel ei barch Cymrawd Guggenheim, mae llygad craff Barbara ac ei dawn anhygoel yn ei gwneud yn farnwr uchel ei pharch. A phan ddysgais ei bod hi wedi dewis fy nelwedd, teimlais ymdeimlad mor aruthrol o falchder a diolchgarwch.
Ond ni ddaeth y daith i ben yno. Yn dilyn y newyddion, cefais wahoddiad i arddangos fy ngwaith ochr yn ochr ag amrywiaeth o fenywod hynod dalentog yn Fotonostrum, Tŷ Ffotograffiaeth Môr y Canoldir. Roedd yn gyfle nid yn unig i arddangos fy ngwaith ond hefyd i gysylltu â chyd-ffotograffwyr, rhannu straeon, a chael ysbrydoliaeth o’u safbwyntiau a’u profiadau unigryw.
Roedd bod yn rhan o gymuned mor fywiog ac amrywiol o artistiaid yn fraint tu hwnt i fesur.
Ac wrth inni ddod at ddiwedd y bennod hon, rwy’n cael fy atgoffa fod pob delwedd yn adrodd stori – stori o wytnwch, cysylltiad a’r prydferthwch a geir mewn mannau annisgwyl. O strydoedd tawel Bangor, i gymuned fywiog Barcelona, mae’r gydnabyddiaeth o Wobrau Julia Margaret Cameron a’r profiad cyfoethog yn Fotonostrum wedi gadael marc annileadwy ar fy nhaith ffotograffig.
Diolch o galon i Barbara Davidson, y rheithiwr uchel ei pharch, a’r tîm anhygoel yn Fotonostrum am eu cydnabyddiaeth ac am ddarparu llwyfan i arddangos gwaith amrywiol ac ysbrydoledig ffotograffwyr benywaidd ledled y byd.
